|
Detaljni izvedbeni plan |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Akademska godina | 2016. / 2017. | Semestar | Zimski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Studij | Preddiplomski sveučilišni studij povijesti | Godina studija |
3. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. OSNOVNI PODACI O PREDMETU |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Naziv predmeta | Povijest zapadne duhovnosti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kratica predmeta | POVP6–1 | Šifra predmeta | 97995 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Status predmeta | Obvezni | ECTS bodovi | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Preduvjeti za upis predmeta | Nema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ukupno opterećenje predmeta | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrsta nastave | Ukupno sati | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Predavanja | 30 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seminari | 15 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mjesto i vrijeme održavanja nastave | HKS – prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. NASTAVNO OSOBLJE |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nositelj predmeta | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ime i prezime | Željko Tanjić | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Akademski stupanj | Doktor znanosti | Zvanje | Redoviti profesor | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kontakt e-mail | rektor@unicath.hr | Telefon | +385 (1) 3706 624 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konzultacije | Prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Suradnici na predmetu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ime i prezime | Ivica Musa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Akademski stupanj | Magistar znanosti | Zvanje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kontakt e-mail | musa@ffdi.hr | Telefon | +385 (1) 2354130 / 098 379 517 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konzultacije | Prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Suradnici na predmetu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ime i prezime | Tomislav Matić | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Akademski stupanj | Profesor povijesti i filozofije | Zvanje | Asistent | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kontakt e-mail | tomislav.matic@unicath.hr | Telefon | +385 (1) 3706 667 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konzultacije | Prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. DETALJNI PODACI O PREDMETU |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jezik na kojem se nastava održava | Hrvatski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Opis predmeta |
Ciljevi: Upoznati studente s dinamikom i glavnim smjerovima zapadne duhovne baštine te s međusobnim prožimanjem duhovnosti i drugih društvenih dimenzija tijekom stoljeća. Sadržaj: Novost kršćanstva sastoji se i u tome što je ponudilo čvrst okvir za razumijevanje svijeta i odnosa ljudskog bića (kršćanina) prema njemu. Iz tog razumijevanja i odnosa iznikla je specifična duhovnost koja se oslanja na Božju objavu u Isusu Kristu, kako se očituje u Isusovom propovijedanju i djelovanju a zatim kako se razvija kroz propovijedanje i djelovanje Isusovih apostola, osobito sv. Pavla. No kršćanska duhovnost crpi svoju sadržaj iz dodatnih dvaju izvora: židovske tradicije i grčke mudrosti. Tijekom stoljeća osmišljavanje svijeta događalo se na relaciji novih “ponuda” i kršćanske duhovne tradicije. Studenti će kroz kolegij biti upoznati: s duhovnom tradicijom crkvenih otaca, istočnog i zapadnog monaštva, s transformacijom duhovnoga nasljeđa novih “primitivnih” doseljenika, s duhovnošću novih redova, s intelektualnom njemačkom duhovnošću 14. st., s iberijskom duhovnošću 16. st. i modernim pokušajima duhovnog osmišljavanja svijeta. Dotaknut ćemo i najvažnije dimenzije bizantske duhovnosti, kao i protestantske. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Očekivani ishodi učenja na razini predmeta |
1. Oslanjajući se na sadržaj ovog kolegija, ali i na teološko znanje ranije stečeno na HKS-u, prepoznati specifičnost duhovne čovjekove dimenzije u judeokršćanskom ozračju i posljedice takve specifičnosti na promatranje povijesti. 2. Naučiti na znanstveno diferencirani i bezpredrasudni način u plodnoj napetosti zajedno držati razinu historiografskog fakticiteta i nadnaravne (objaviteljske) sastavnice u promatranju povijesnih fenomena. 3. U očitovanjima duhovnih pravaca vezanim za određeno povijesno razdoblje prepoznati kvalitativne civilizacijske iskorake kao svevremenu stečevinu s trajnim potencijalom aktualizacije. 4. Kroz razumijevanje duhovnih velikana naučiti vrjednovati doprinos življenoga Evanđelja za promicanje dostojanstva ljudske osobe, porast kulture, suživot u različitosti i izgradnju mira među narodima. 5. Kroz razvijanje senzibiliteta za percepciju duhovnog iskustva osposobiti se za izbjegavanje ideološkog pristupa i instrumentalizacije u promatranju i tumačenju postupaka učinjenih s vjerničkom motivacijom (osobito u odnosu na srednji vijek). 6. Uočiti povijesni 'novum' pojavka kršćanstva i razloge drastičnih kontrasta između miroljubivih kršćana i „tolerantnih“ Rimljana, kao i kasnijih marginalizacija duhovnih ljudi. Uočiti značaj kontakta s Biblijom, crkvenih službi, sakramenata i pučke pobožnosti. 7. Prepoznavati i promišljati nadnaravne odgovore na potrebe povijesnih epoha kroz rađanje i obnove monaštva, redovništva i laičkih pokreta. 8. Prepoznati konfesionalnu srodnost katoličanstva, protestantizma i pravoslavlja i otvoriti se za predviđanje daljnjih povijesnih tijekova. 9. Vježbati se u senzibilitetu za promatranje aktualnih događaja iz motrišta integralnog razumijevanja ljudi i zajednica (tjelesna, duševna i duhovna dimenzija). 10. Što više gore navedenih sastavnica ugraditi u seminarski rad. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatura | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Obvezna | I. A. Matanić, Uvod u duhovnost, Zagreb 1994.; Ch. Benke, Mala povijest kršćanske duhovnosti, Zagreb, 2012; T. Z. Tenšek, Asketsko–monaška duhovnost otačkog razdoblja. Počeci i razvoj kršćanskog asketizma i monaštva do svetog Benedikta, Zagreb 2003.; J. Leclercq, F. Vanderbroucke, L. Bouyer, The Spirituality of the Middle Ages, Seabury Press, New York 1968.; N. Vukoja, Povijest novovjeke duhovnosti, Zagreb 2004.; E. Benz, Duh i život Istočne crkve, Zagreb 2003. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dopunska | Franjo, Radost evanđelja (Evangelii gaudium), Zagreb 2014. (br. 1.-49.); Monah Dorotej, Povijest monaštva, Split 2006.; G. Walter, Fenomenologija mistike, Split 1985.; Aurelije Augustin, Ispovijesti, Zagreb 2010.; Sveti Atanazije, Život svetog Antuna Pustinjaka, Zagreb 1985.; Z. Tenšek, Redovnička pravila (Pravilo sv. Benedikta), Zagreb 1985.; Eckhart, Knjiga božanske utjehe, Zagreb 1989.; Sv. Ignacije Loyolski, Načela duhovnosti (Duhovne vježbe), Split 2008.; Sv. Ivan od Križa, Tamna noć, Split 1997.; Sv. Terezija Avilska, Zamak duše, Zagreb 1985.; Sv. Terezija od Djeteta Isusa, Povijest jedne duše, Zagreb 2005.; Drugi vatikanski koncil, Gaudium et spes, Zagreb 2008.; M. Kardamakis, Pravoslavna duhovnost, Hilandar 1996. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Način ispitivanja i ocjenjivanja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polaže seDa | Isključivo kontinuirano praćenje nastaveNe | Ulazi u prosjekDa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Preduvjeti za dobivanje potpisa i polaganje završnog ispita |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Način polaganja ispita |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Način ocjenjivanja | Brojčana ljestvica ocjenjivanja studentskog rada: dovoljan (2) – 50–64,9% Način stjecanja ocjene: a) Nastavne aktivnosti – 70 % ocjene
b) Završni ispit – 30% ocjene (za prolaz je nužno riješiti 50% ispita)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Detaljan prikaz ocjenjivanja unutar Europskoga sustava za prijenos bodova |
|
Datumi kolokvija | 7. nastavni termin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datumi ispitnih rokova | Prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. TJEDNI PLAN NASTAVE |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Predavanja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tjedan | Tema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. | Uvod u duhovnost i povijest duhovnosti. Materijalni i formali objekt proučavanja kršćanske duhovnosti. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. | Post–apostolsko razdoblje. Duhovnost mučeništva do 313. g. Patrističko razdoblje: duhovna tradicija crkvenih otaca. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. | Duhovnost pustinje; razvitak monaštva na Istoku i Zapadu. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. | Pad Rimskoga carstva, proces kristijanizacije novih naroda; novi profili inkulturacije i duhovnosti. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. | Rani srednji vijek: monaška duhovnost i utjecaj na široke pučke slojeve (6.–11.st.) . | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. | Novi duhovni senzibilitet; cisterciti, potom prosjački redovi (12.–15.st.). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. | Kolokvij. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. | Duhovnost zalaza srednjeg vijeka: laička duhovnost, mistika, humanistički izazovi.. (14-16 st). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. | Doba reformi (16.–17.st.). Protestantska duhovnost. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10. | Duhovnost katoličke obnove (kontemplacija i akcija): španjolska mistična škola, isusovci, (16-18 st.). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11. | Duhovnost u epohi liberalizma i velikih društvenih promjena (19-20.st). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12. | Duhovnost nakon svjetskih ratova: II. vatikasnki sabor, globalizam. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13. | Suvremena duhovnost: pravci, izazovi i novi horizonti. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14. | Pravoslavna duhovnost. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15. | Rekapitulacija. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seminari | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tjedan | Tema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. | Podjela seminarskih tema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. | 1. Kršćanski moral u post-apostolskom razdoblju. Herma: Pastir 2. Razvoj kršćanskog vjerskog učenja i mučeništvo. Euzebije iz Cezareje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. | 1. Predestinacija i grijeh. Aurelije Augustin 2. Odstranjivanje iz svijeta. Redovnička pravila | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. | Arijanci, pravovjerci i pogani – sukobi i suživot. Grgur Tourski: Povijest Franaka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. | 1. Duhovnost u životima srednjovjekovnih ljudi. Guibert Nogentski: Monodije 2. Teološka revolucija 11. stoljeća. Anzelmo Canterburyski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. | Siromaštvo kao oblik pobožnosti. Počeci dominikanskog reda | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. | Kolokvij. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. | 1. Misticizam kao odgovor na problem spoznaje božanskog. Meister Eckhart: Knjiga božanske utjehe 2. Spor oko vrhovnog autoriteta zapadnog kršćanstva. Koncilijarizam | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. | 1. Počeci reformacije. Martin Luther: 95 teza 2. Hrvatski doprinosi reformaciji. Stjepan Konzul Istranin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10. | 1. Katolička obnova. Tridentski koncil 2. Počeci isusovačkog reda. Ignacije Loyolski: Načela duhovnosti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11. | Jansenizam. Blaise Pascal: Pisma provincijalcu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12. | Viđenje različitih oblika duhovnosti u 19. stoljeću. John Henry Newman: Apologija | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13. | 2. vatikanski koncil. Gaudium st spes | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14. | 1. Suvremena duhovnost: racionalni pristup. Ivan Pavao II.: „Fides et ratio“ 2. Suvremena duhovnost: ekstatički pristup. Karizmatski pokreti | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15. | Koptski pravoslavni obredi. Shenouda III.: Komparativna teologija |