|
Detaljni izvedbeni plan |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Akademska godina | 2016. / 2017. | Semestar | Zimski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Studij | Diplomski sveučilišni studij povijesti, Diplomski sveučilišni studij sociologije | Godina studija |
1., 2. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Usmjerenje | Stari vijek i srednji vijek, Suvremena povijest, Upravljanje i javne politike | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
I. OSNOVNI PODACI O PREDMETU |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Naziv predmeta | Povijest okoliša ranonovovjekovne Hrvatske | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kratica predmeta | IZBD-46 | Šifra predmeta | 163733 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Status predmeta | Izborni | ECTS bodovi | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Preduvjeti za upis predmeta | Nema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ukupno opterećenje predmeta | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrsta nastave | Ukupno sati | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Predavanja | 15 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seminari | 30 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mjesto i vrijeme održavanja nastave | HKS – prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
II. NASTAVNO OSOBLJE |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nositelj predmeta | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ime i prezime | Robert Skenderović | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Akademski stupanj | Doktor znanosti | Zvanje | Docent | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kontakt e-mail | rskenderovic@yahoo.com | Telefon | +385 (1) 091 5186753 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konzultacije | Prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
III. DETALJNI PODACI O PREDMETU |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jezik na kojem se nastava održava | Hrvatski | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Opis predmeta |
Tijekom ranog novog vijeka europska je civilizacija prošla kroz dramatičnu promjenu odnosa čovjeka prema okolišu. Cilj je predmeta upoznati studente s etapama te promjene – od prvotne impresioniranosti prirodom i straha od nepoznatog preko postepenog znanstveno-tehničkog ovladavanja do početaka održivog upravljanja. Hrvatska je povijest u tome pogledu bila dijelom europske povijesti što se može vidjeti iz bogatog i raznovrsnog pregleda povijesnih izvora – putopisa, vojnih izvješća, zemljovida, inženjerijskih planova i prvih zakonskih odredbi. Navedene tri etape teoretski će biti prezentirane na predavanjima, a seminar će biti iskorišten za rad na izvorima, upoznavanje njihove strukture i mogućnosti različitih metodoloških pristupa. Obavezna literatura uključuje radove koji daju kvalitetan uvid u tematiku povijesti okoliša. Proučavanje tema iz različitih krajeva Hrvatske ostvaruje mogućnost uvida studenata u različite regionalne posebnosti uz koje dolaze i različitosti tematskih interesa, a sa njima i metodoloških pristupa. Naglasak na istraživanju odnosa čovjeka i okoliša pomoći će boljem razumijevanju uvjetovanosti agrarne proizvodnje kao temeljne gospodarske aktivnosti predmodernog društva, determiniranosti demografskog razvoja prostornim odrednicama i korelacije između znanstveno-tehnološkog napretka i sve većeg zadiranja u prirodu. Proučavanje najstarijih zakonskih odredbi o zaštiti šuma omogućit će razumijevanje razloga koji su doveli do promjene odnosa čovjeka prema prirodi i do potrebe održivog upravljanja prirodnim resursima |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Očekivani ishodi učenja na razini predmeta |
1. Usvojiti osnovne teme i pojmove iz povijesti okoliša u razdoblju ranog novog vijeka te upoznati se s metodološkim pristupima u istraživanju povijesti okoliša 2. Upoznati povijesne izvore za istraživanje povijesti okoliša, njihovu strukturu i podrijetlo. 3. Razviti sposobnosti rada na povijesnim izvorima, kritičke analize i interpretacije. 4. Uočiti važnost povijesti okoliša za bolje razumijevanje gospodarske, društvene i političke povijesti. 5. Napisati stručni esej koristeći se naučenim znanjima i vještinama, relevantnom literaturom i izvorima. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatura | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Obvezna | Josip Adamček, Agrarni odnosi u Hrvatskoj od sredine XV. do kraja XVII. stoljeća, 1980. (poglavlje „Naseljavanje: stanovništvo“, str. 519.-541.); Miroslav Bertoša, Istra – doba Venecije (XVI.-XVIII. st.), Pula, 1995., (poglavlje „Kolonizacija, javni radovi, ekologija“, str. 583.-601.); Branimir Brgles, „Odabrane teme iz paške povijesne toponimije. Sol, drvo vjetar i voda: glavne značajke paškoga povijesnog okoliša u srednjem i ranome novom vijeku. Ekonomska i ekohistorija, 10(2014), (str. 189.-198.); Snježana Buzov, „Vlaška sela, pašnjaci i čiftluci: krajolik osmanlijskog prigraničja u šesnaestom i sedamnaestom stoljeću“, Triplex Confinium (1500-1800) ekohistorija. Zbornik radova s 3. međunarodne Projektne konferencije održane od 3. do 7. svibnja 2003. u Zadru (ur. Drago Roksandić, Nataša Štefanec), Split-Zagreb, 2003. (str. 227.-242.); Lovorka Čoralić, „Agrarno-proizvodni odnosi u Dalmaciji XVI-XVIII. stoljeća. Izvori i historiografija“, Historijski zbornik 45(1992), (str. 125.-138.); Robert Delort-François Walter, Povijest europskog okoliša, Zagreb, 2002. (str. 31.-62. i 171.-207.); Karl Kaser, „Uništenje šuma na obalnom kraškom području hrvatske Vojne krajine u prvoj polovici 18. stoljeća, njegovi demografski, privredni i socijalni uzroci“, Historijski zbornik 40(1987), (str. 121.-137.); Dubravka Mlinarić, „Uloga države u prevenciji i sanaciji lošeg utjecaja bolesti na gospodarstvo sjeverne Dalmacije u 18. stoljeću“, Ekonomska i ekohistorija 2(2006) (str. 39.-54.); Šime Peričić, Razvitak gospodarstva Zadra i okolice u prošlosti, Zagreb-Zadar, 1999., (str. 56.-92); Rijeka Sava u povijesti (ur. Branko Ostajmer), Slavonski Brod, 2015. (str. 251.-326.) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dopunska | Alberto Fortis, Put po Dalmaciji, Zagreb, 1984. (str. 119.-145., 212.-243.); Kronika franjevačkog samostana u Brodu na Savi: zapisnik ili knjiga bilješki samostana Presvetog Trojstva u Brodu u Slavoniji, ur. Egidije Stjepan Biber, knj. I (Slavonski Brod, 1995.) (izbor iz knjige prema temi); Hrvoje Petrić, Koprivnica u 17. stoljeću: okoliš, demografske, društvene i gospodarske promjene u pograničnom gradu, Samobor, 2005. (str. 25.-54. i 99.-118.); Matija Piller i Ljudevit Mitterpacher, Putovanje po Požeškoj županiji u Slavoniji 1782. godine, Osijek, 1995. (str. 7.-194.); Mirela Slukan-Altić: „Vegetacijske karte i ostali kartografski izvori za proučavanje transformacije vegetacijskog pokrova s posebnim osvrtom na |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Način ispitivanja i ocjenjivanja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polaže seDa | Isključivo kontinuirano praćenje nastaveNe | Ulazi u prosjekDa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Preduvjeti za dobivanje potpisa i polaganje završnog ispita |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Način polaganja ispita |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Način ocjenjivanja | Brojčana ljestvica ocjenjivanja studentskog rada: dovoljan (2) – 50–64,9% Način stjecanja ocjene: a) Nastavne aktivnosti – 70 % ocjene
b) Završni ispit – 30% ocjene (za prolaz je nužno riješiti 50% ispita)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Detaljan prikaz ocjenjivanja unutar Europskoga sustava za prijenos bodova |
|
Datumi kolokvija | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datumi ispitnih rokova | Prema objavljenom rasporedu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
IV. TJEDNI PLAN NASTAVE |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Predavanja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tjedan | Tema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. | Uvodno predavanje – povijest okoliša: temeljne teze, izvori i ciljevi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. | Doživljaj okoliša na početku ranog novog vijeka | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. | Antropizacija prirode kao uvjet i temelj opstanka stanovništva | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. | Priroda kao prijetnja – poplave | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. | Okoliš i zdravlje – močvare | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. | Isušivanje i reguliranje vodnih režima | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. | Borba za plodnu zemlju u mediteranskom prostoru | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. | Voda – uvjet opstanka u mediteranskom prostoru | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. | Klima i vremenske promjene | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10. | Šume – važnost i početno neracionalno gospodarenje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11. | Šume – prvi propisi i zakoni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12. | Šume - ustroj šumarske struke | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13. | Odnos demografije i prirodnih resursa (problem agrarne prenaseljenosti) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14. | Ekološki otisak – nestanak biljnih i životinjskih vrsta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15. | Zaključno predavanje | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Seminari | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tjedan | Tema | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. | Uvodni seminarski sat | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. | Slavonske šume u putopisu Atanazija Jurjevića | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. | Podunavlje u opisu Antuna Vrančića | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. | Pretvaranje divlje prirode u obradive površine – primjer Koprivnice u 17. st. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. | Alberto Fortis – zapažanja o Zadru i okolici | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. | Alberto Fortis o životu u neretvanskom kraju | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. | Opis uzgoja svinja u Slavoniji u djelu M. Pillera i Lj. Mitterpachera Putovanje po Slavoniji 1782. godine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. | Friedrich von Taube o odnosu Slavonaca prema šumama i o mogućnosti njihove eksploatacije | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. | Friedrich von Taube o biljnom i životinjskom svijetu u Slavoniji | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10. | Zapisi o klimatskim pojavama i vremenskim promjenama u kronici franjevačkog samostana u Brodu na Savi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11. | Šumski red Marije Terezije iz 1769. godine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12. | Tajni zemljovidi kao izvor za utvrđivanje poplavnih područja – primjer Jelas polja kod Broda na Savi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13. | Tajni zemljovidi kao izvor za proučavanje transformacije vegetacijskog pokrova | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14. | Tajni zemljovidi kao izvor za proučavanje utjecaja krčenja šuma na naseljenost prostora | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15. | Završni seminarski sat |